COVİD-19

Koronavirüs hastalığı ( COVİD-19 ), SARS-COV-2 Virüsünün neden olduğu bulaşıcı bir hastalıktır.

Belirtileri

     • Ateş,

     • Öksürük

     • Yorgunluk,

     • Yaygın eklem ağrısı,

     • Tat alma veya koku duyusunun kaybı

Daha seyrek görülen belirtileri

     • Baş ağrısı,

     • İshal

Covid-19 'dan korunma yolları

     • Diğer insanlarla aranızda güvenli bir mesafe (en az 1 metre),

     • Halka açık yerlerde, özellikle kapalı alanlarda maske takılması,

     • Kapalı alanlarda iyi havanladırmayı sağlama,

     • Ellerinizi sık sık temizleyin. Temizlemek için sabun ve suyla yıkayın ya da alkol bazlı dezenfektan kullanın.

     • Sıranız geldiğinde aşı olun. Aşılama konusunda yerel kılavuzlara uyun.

Covid-19 'un tedavisi

     • Bakanlığımız bilim kurulu tarafından hazırlanan Covid-19 (SARS-COV2 enfeksiyonu) Rehberleri ve tedavi algoritmaları doğrultusunda Covid-19 tanısı konulan veya şüphesi olan hastalarda favipiravir 200 mg tablet ilaç tedavisi uygulanmaktadır.

     • Ayrıca destekleyici tedavi amacıyla ağrı kesiciler, öksürü semptomu ile ilgili kontrol sağlayıcı ilaç tedavi uygulanmaktadır.

GESTASYONEL DM

Gestasyonel diyabet (gebelik şekeri), gebeliğin 24. Haftasından sonra ortaya çıkan insülin direnci ile gelişen kan şekeri yüksekliği (hiperglisemi) olup, tip 2 diyabet gelişimi için risk oluşturan prediyabet durumlarından biridir.

Gestasyonel DM belirtileri

     • Sık idrara çıkma,

     • İdrarda glukoz,

     • Çabuk susama,

     • Yorgunluk,

     • İdrar yollarında sık enfeksiyon,

     • Bulanık görme.

Gestasyonel DM tedavisi

     • Açlık kan şekeri 95-140; tokluk kan şekeri 120-180 mg/dl ve HBAIC %6.5-8 aralığında ise insülin direncini azaltmaya yönelik oral antidiyabetik ilaçlar kullanılır.

     • Açlık kan şekeri 140-180 mg/dl ve HBAIC %8 ‘i geçtiğinde insülin başlanır.

ENDOSKOPİ

Endoskopi, ucunda kamera bulunan bir cihazdır. endoskopi işlemi ise ağızdan hortumla girilerek yemek borusunun, onikiparmak bağırsağı ve midenin incelenmesi işlemidir.

Endoskopi hangi durumlarda uygulanır?

     • Yutma güçlüğü,

     • Reflü, Mide ağrısı,

     • Hazımsızlık,

     • Bulantı ve kusma,

     • Kanama şüphesi.

Endoskopi işlemi nasıl yapılır?

İşlem sedoanaljezi ile yani hafif uyutularak yapılabilir. Gastroskopi (endoskopi) işleminde hasta işlemden önce en az 6-8 saat aç olması gerekmektedir. İlk önce damar yolu açılır. Hastanın dişlerine bir zarar vermemek için ağzına özel dişlik takılır.daha sonra hasta sol tarafına döndürülür ve endoskopiye başlanır. Endoskopi işlemi bölgenin yapısına bağlı olarak 15-30 dakika sürebilir.

KOLONOSKOPİ

Bağırsak ile ilgili yakınmalar ya da bulguların incelenmesinde kolon ve rektum kanseri taramasında kullanılıyor.

Kolonoskopi işleminden bir-iki gün öncesinde (uzmanın karına göre), hastanın sulu, yumuşak bir diyeti ile beslenmesi gerekiyor ve aynı zamanda bağırsak temizliği yapacak (müshil) ilaçlarını da hekiminin belirttiği gibi işlem öncesinde alması gerekiyor.

İşleme gelirken de hastanın aç olması isteniyor ve işlemden 4-5 gün 1 hafta öncesinde, eğer kullanıyorsa, kan sulandırıcı ilaçlarını (aspirin, heparin, kumadin gibi) mümkünse kesmesi isteniyor. İşlem öncesi uygulanacak diyet, ilaçların kullanımı ve kesilmesi gereken ilaçlar hakkındaki uyarı bilgiler hastaya randevu verildiği birim, hastanın kendi hekimi veya endoskopi ünitesi çalışanları tarafından hastalara öncesinde anlatılmış olması gerekiyor.

Kalın bağırsağın incelenmesi amacıyla, ucunda kamera ve ışığın olduğu, bükülebilen, yaklaşık bir insan parmağı kalınlığında tıbbi bir cihaz (kolonoskop) ile makattan başlayarak yapılan muayene işlemine deniyor. Bağırsak ile ilgili yakınmalar ya da bulguların incelenmesinde kolon ve rektum kanseri taramasında kullanılıyor.

Teşhis amaçlı: Bağırsakta yaşanan sorunların teşhisi için kolonoskopi yapılabilir.

     • Geçmeyen karın ağrısı,

     • Rektal kanama,

     • Kronik kabızlık,

     • Açıklanamayan kansızlık yani anemi veya demir eksikliği

     • Kronik ishal

     • Nedeni açıklanamayan kilo kaybı gibi belirtilerde kolonoskopi yapılmalıdır.

Bağırsak kanseri taraması: hiçbir şikayet olmasa bile kolon kanseri ve rektum kanserinin erken teşhisi için kolonoskopi yapılmalıdır. 50 yaşın üzerinde her 5 yılda bir kolonoskopi önerilir. Ailesinde kolon veya rektum kanseri geçmişi olan kişiler için kolonoskopi sıklığı değişebilir.

Polip kontrolü: daha önce bağırsak polip sorunu yaşayan kişileri belirli aralıklarla kolonoskopi kontrolünden geçmesi gerekebilir. Bağırsak poliplerinin erken teşhis edilerek kolonoskopi sırasında çıkarılması bağırsak kanserinden korunmanın en önemli yollarından biridir.

DİSFAJİ NEDİR ?

Yutma güçlüğü yada bir diğer adıyla disfaji ,yutma süresinin uzadığı ve yutkunmak için normalden fazla güç harcanan bir hastalıktır. Hastaların sıvı veya katı besinler yutmasında zorlanma görülebilir.bazı kişilerde yutma güçlüğüne ağrıda eşlik eder.paradoksal disfaji olarak adlandırılan yutma güçlüğü türünde ise hasta;katıları sıvılardan daha rahat yutar.yutma güçlüğünün ağır olduğu bazı vakalarda ise yutma işlemmi yapılama hale gelir.disfaji nedenleri temel olarak iki grupta incelenir.

     • Özofagial disfaji

     • Orofaringeal disfaji

Yutma güçlüğü ile birlikte görülebilicek belirtiler ve bulgular;

     • Yutma becerisinin tamamen kaybolması

     • Ağızda sulanma salya akıtma

     • Boğuklaşma

     • Mide asidinin veya besinlerin boğaza geri kaçması

     • Kilo kaybı

     • Mide ekşimesi

     • Yutma sırasında öğürme ve öksürme

     • Besinin boğazda ya da göğüs kemiği arasında takılı kalma hissi

Orofaringeal disfaji:

Orofaringealdisfajide hastanın belirli sebeplerden dolayı boğaz kasları güçsüzleşir.bu durum yutma işlemi sırasında besinlerin ağızdan boğaza ve yemek borusuna geçisini zorlastırır.

Hastalar yuylan katı ve sıvıların soluk borusuna veya buruna kaçması gibi yutma sırasında bopulma,öğürmeve öksürük gibi durumlar izlenebilir.

Orofaringeal disfaji 'nin sebepleri:

     • Nörolojik hastalıklar

     • Nörolojik hasar

     • Faringoözofagial diyertikel (zenter diyertikel)

     • Kanser

Özofagial disfaji:

Özofagial disfajide hasta,yutma işlemi başladıktan sonra göğüs kemiğinde ve boğazda  takılma hisseder.

Özofagial disfaji sebepleri:

     • Akalazya

     • Diffüz spazm

     • Özofagus (yemek borusu) striktürü

     • Görh

     • Eozinofilik özofajit

     • Yabancı cisim

     • Skleroderma

     • Radyoterapi

Yutma güçlüğü tanısı ve tedavisi

Disfaji tanısında altta yatan sebebi bulmak için kullanılabilecel pek cok farklı tanı yöntemi vardır.hastanın belirti ve bulgularını değerledirilerek olası tanılatı ve tanıyı kesinlestirmek için doktor tarafından çeşitli testler yapılır.en cok kullanılan yöntemlerden biti üst gis gasttointetinal endoskopisidir.endoskopi sayesinde yemek borusu görüntülenirve yemek borusuda herhangi bi problem varsa fark edilir.rndoskopi sırasında ayrıca şüpheli görünen lezyonlardan biyopsi alınabilir.

Baryumlu özofagrafi:

Hastanın  baryum içeren bir sıvı içmesini ve sonrasında yemek borusunda yet alan yapıların x-ray  ile görüntülenmesini içerir.bu yöntem disfajinin yutma işleminde yer alan kasların koordineli çalışıp çalışmadığını belirlemek için kullanılır.

Manometri yönteminde ise hastanın yemek borusuna ince bir tüp yerleştirilir. Bu tüp, yutma sırasında hastanın yemek borusunda meydana gelen basınç değişimlerini ölçer. Akalazya gibi hastalıkların teşhisinde bu yöntem uygulanır.

Disfaji tedavisi, altta yatan nedene bağlı olarak yapılır.

Orofaringeal disfaji tedavisinde, yutma güçlüğü egzersizleri ve yutma tekniklerinin öğrenilmesi bir tedavi seçeneğidir. Bu uygulamalar sayesinde hasta; yutma kaslarını nasıl kullanması gerektiği, yutma için en uygun pozisyonun ne olduğu gibi konuları öğrenerek daha rahat yutma işlemini gerçekleştirebilir.

Özofagial disfaji tedavisinde pek çok farklı yöntem kullanılabilir. Akalazya ve striktür gibi rahatsızlıklarda; doktor endoskopi yardımıyla yemek borusunun daralan bölgesine bir balon yerleştirir. Böylece ilgili kısım açılmış olur ve yutma kolaylaşır.

Görh tedavisinde midede asit üretimini azaltıcı ilaçlar ve eozinofilik özofajitte bağışıklık sistemini baskılayan kortikosteroidler kullanılabilir. Bu iki hastalığın tedavisinde lazer yöntemi de etkilidir. Lazer, endoskopi sırasında bir kateter yardımıyla hasarlı bölgede soyulma ve buharlaşma etkileri yapan basit bir tedavi yöntemidir.